Dolandırıcılık Suçu Türleri ve Cezası

Türk Ceza Kanunu’na göre dolandırıcılık suçu, bir kimseyi aldatarak onun veya başkasının malvarlığına zarar vermek veya yarar sağlamak amacıyla işlenen bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’na göre dolandırıcılık suçu, temel olarak iki şekilde işlenebilir:

Nitelikli Dolandırıcılık: Nitelikli dolandırıcılık, dolandırıcılık suçunun daha ağır cezalarla cezalandırılmasını gerektiren durumlarda işlenir. Örneğin, dolandırıcılık suçu, hileli davranışlarla kamu kurumlarını veya kuruluşlarını dolandırmak, kişinin hayatını tehlikeye atmak, bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle gibi durumlarda nitelikli hale gelir.

Basit Dolandırıcılık: Basit dolandırıcılık, dolandırıcılık suçunun daha az ağır cezalarla cezalandırılmasını gerektiren durumlarda işlenir. Örneğin, bir kişiyi aldatarak para veya mal temin etmek, bir malı veya hizmeti teslim almadan önce ödeme yapmak gibi durumlar basit dolandırıcılık suçu kapsamına girer.

Dolandırıcılık Suçunun Nitelikli Halleri Nelerdir?

1. Dinî inanç ve duyguların istismar edilmesi suretiyle dolandırıcılık, insanların dini duygularını kullanarak onları kandıran bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, insanların dini inançlarına dayanarak onlardan para veya değerli eşyalar talep etmek, sahte dini hizmetler veya ürünler sunmak veya dini liderlik rolüyle insanları manipüle etmek gibi yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bu tür dolandırıcılık, insanların inançlarını suiistimal ederek maddi veya manevi zarara uğramalarına neden olabilir.
2. Kişinin içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlardan yararlanmak suretiyle dolandırıcılık suçu, insanların maruz kaldığı zor durumlardan faydalanarak onları kandıran bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, insanların acil finansal ihtiyaçlarına yönelik sahte yardım kampanyaları, hastalıkları için sahte tedaviler veya sigorta dolandırıcılığı gibi yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bu tür dolandırıcılık, insanların zaten zor durumda olduğu zamanlarda daha da büyük bir maddi veya manevi zarara uğramalarına neden olabilir.
3. Kişinin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle dolandırıcılık suçu, insanların algısal veya bilişsel zayıflıklarını kullanarak onları kandıran bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, insanların yaşlılık, hastalık, duygusal zorluklar veya diğer zayıf noktaları gibi durumlarından faydalanarak, sahte yatırım fırsatları, dolandırıcı ilişkiler veya manipülatif taktikler kullanarak gerçekleştirilebilir. Bu tür dolandırıcılık, insanların güvenini istismar ederek onlardan maddi veya manevi zararlar elde etmeyi amaçlar.
4. Kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçu, bu kuruluşların isimlerini ve itibarlarını kullanarak insanları dolandıran bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, sahte yardım kampanyaları, sahte bağış talepleri veya sahte kamu hizmetleri gibi yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bu tür dolandırıcılık, insanların bu kuruluşlara olan güvenlerini istismar ederek onlardan maddi veya manevi zararlar elde etmeyi amaçlar.
5. Kamu kurum ve kuruluşlarının zararına olarak dolandırıcılık suçu, kamu kurum ve kuruluşlarına karşı gerçekleştirilen dolandırıcılık faaliyetlerini ifade eder. Bu tür dolandırıcılık, kamu kaynaklarının kötüye kullanılması, sahte fatura düzenlenmesi, kamu ihalelerinde hile yapılması veya kamu mal varlığının çalınması gibi yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bu suç, kamu kurumlarının maddi kayıplara uğramasına ve kamu hizmetlerinin etkilenmesine neden olabilir. Dolandırıcılık faaliyetleri, kamu güvenini zedeler ve halkın parasal ve sosyal güvenliğini tehlikeye atar.
6. Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçu, bu sistemleri veya kurumları kullanarak insanları dolandıran bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, sahte web siteleri veya e-postalar aracılığıyla kişisel bilgilerin çalınması, sahte banka hesapları veya kredi başvurularıyla insanların parasını veya kimlik bilgilerini ele geçirme gibi yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Bu suç, insanların maddi zarara uğramasına ve finansal güvenliklerinin tehlikeye atılmasına neden olabilir. Dolandırıcılar, bilişim sistemlerini veya banka/kredi kurumlarını kullanarak insanların güvenini istismar eder ve kişisel veya mali bilgilerini kötüye kullanır.
7. Basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle dolandırıcılık suçu, medya kanallarını kullanarak insanları kandıran bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, sahte haberler, yanıltıcı reklamlar veya manipülatif yayınlar aracılığıyla gerçekleştirilebilir. Dolandırıcılar, insanların güvenini kazanmak veya dikkatlerini dağıtmak için basın ve yayın araçlarını kullanabilir. Bu suç, insanların yanlış bilgilendirilmesine, sahte ürün veya hizmetlere yönlendirilmelerine veya maddi zarara uğramalarına neden olabilir. Dolandırıcılar, basın ve yayın araçlarının geniş kitlelere ulaşma gücünden faydalanarak insanları etkilemeye ve dolandırmaya çalışırlar.
8. Tacir veya şirket yöneticisi olan ya da şirket adına hareket eden kişilerin ticari faaliyetleri sırasında; kooperatif yöneticilerinin kooperatifin faaliyeti kapsamında dolandırıcılık suçu, bu kişilerin ticari faaliyetleri sırasında gerçekleştirdikleri dolandırıcılık faaliyetlerini ifade eder. Bu tür dolandırıcılık, sahte fatura düzenlenmesi, vergi kaçırma, sahte ürünlerin satışı veya diğer hileli işlemlerle gerçekleştirilebilir. Bu suç, şirketlerin veya kooperatiflerin maddi zarara uğramasına ve müşterilerin güveninin zedelenmesine neden olabilir. Dolandırıcılar, şirket yöneticisi veya kooperatif yöneticisi gibi pozisyonlarda bulunarak, güvenilirliklerini istismar eder ve ticari faaliyetleri sırasında dolandırıcılık yaparak haksız kazanç elde etmeye çalışırlar.
9. Serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle dolandırıcılık suçu, bu kişilerin mesleklerini kullanarak insanları kandıran bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, sahte danışmanlık hizmetleri, sahte uzmanlık iddiaları veya yanıltıcı bilgilerle gerçekleştirilebilir. Dolandırıcılar, serbest meslek sahibi oldukları için insanların güvenini kazanır ve mesleklerine dayanarak haksız kazanç elde etmeye çalışırlar. Bu suç, insanların maddi veya manevi zarara uğramasına, yanlış yönlendirilmelerine veya hizmet alımında haksızlık yaşamalarına neden olabilir. Dolandırıcılar, mesleklerinden dolayı insanların güvendiği kişilikleri istismar ederek dolandırıcılık faaliyetlerini gerçekleştirirler.
10. Banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla dolandırıcılık suçu, kredi başvurusu yaparken gerçeğe aykırı beyanda bulunarak veya sahte belgeler sunarak gerçekleştirilen bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, kredi almaya uygun olmayan kişilerin kredi almalarına yardımcı olmak için gerçek dışı beyanlarda bulunmak, sahte belgeler düzenlemek veya başka hileli yöntemler kullanmak suretiyle gerçekleştirilebilir. Bu suç, bankaların veya diğer kredi kurumlarının maddi zarara uğramasına ve finansal güvenliklerinin tehlikeye atılmasına neden olabilir. Dolandırıcılar, kredi almak isteyen kişilerin güvenini kazanarak onları dolandırmaya çalışırlar.
11. Sigorta bedelini almak maksadıyla dolandırıcılık suçu, sigorta şirketini yanıltarak veya sahte taleplerle sigorta ödemesi almayı amaçlayan bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, sahte hasar bildirimleri, abartılmış zarar talepleri veya sahte belgeler sunarak gerçekleştirilebilir. Dolandırıcılar, sigorta şirketini yanıltarak sigorta poliçesinden haksız kazanç sağlamaya çalışırlar. Bu suç, sigorta şirketlerinin maddi zarara uğramasına ve sigorta sistemine güvenin zedelenmesine neden olabilir. Dolandırıcılar, sigorta bedeli almak için sahte veya hileli yöntemler kullanarak sigorta şirketlerini manipüle etmeye çalışırlar.
12. Kişinin kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum ve kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle dolandırıcılık suçu, insanları yanıltarak dolandırma amacıyla gerçekleştirilen bir tür dolandırıcılık faaliyetidir. Bu tür dolandırıcılık, sahte kimlikler kullanarak insanları arayarak veya sahte e-postalar göndererek gerçekleştirilebilir. Dolandırıcılar, insanların güvenini kazanmak için kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı gibi pozisyonlarda olduğunu iddia ederler. Bu suç, insanların maddi zarara uğramasına ve kişisel bilgilerinin çalınmasına neden olabilir. Dolandırıcılar, insanların güvenini kazanarak kişisel veya mali bilgilerini ele geçirmeye çalışırlar.

Dolandırıcılık Suçunun Cezası Nedir?

Dolandırıcılık suçunun basit halinde kişiye bir yıldan beş yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası verilir.

Dolandırıcılık suçunun nitelikli halinde verilecek ceza üç yıldan on yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezasıdır. Dolandırıcılık suçu hakkında hukuki yardım almak için Rize Avukat Yusuf İslam Balcı ile iletişime geçebilirsiniz.